Dạ dày là bộ phận quan
trọng nhất trong bộ máy tiêu hoá, có hình dáng giống một cái túi để đựng thức
ăn, có lỗ mở ở hai đầu, phần trên nối với thực quản gọi là tâm vị, phần dưới
nối với ruột gọi là môn vị. Đau dạ dày có thể do viêm dạ dày hoặc loét dạ dày.
Cơ chế sinh bệnh viêm, loét dạ dày đều do axít làm lở loét niêm mạc dạ dày.
Những chất axít làm viêm, loét có thể do dạ dày tăng tiết hoặc do bên ngoài đưa
vào. Viêm dạ dày cấp tính thường do dùng thuốc giảm đau như Aspirin và các
thuốc giảm đau chống viêm trong bệnh xương khớp. Ngoài thuốc còn do các loại
thực phẩm gây kích thích niêm mạc dạ dày như: rượu, càphê, ớt, tiêu… Thêm
nữa, các yếu tố tâm lý căng thẳng, xúc động mạnh, lo âu… cũng làm thần kinh
kích thích, dẫn tới tiết nhiều axít.
trọng nhất trong bộ máy tiêu hoá, có hình dáng giống một cái túi để đựng thức
ăn, có lỗ mở ở hai đầu, phần trên nối với thực quản gọi là tâm vị, phần dưới
nối với ruột gọi là môn vị. Đau dạ dày có thể do viêm dạ dày hoặc loét dạ dày.
Cơ chế sinh bệnh viêm, loét dạ dày đều do axít làm lở loét niêm mạc dạ dày.
Những chất axít làm viêm, loét có thể do dạ dày tăng tiết hoặc do bên ngoài đưa
vào. Viêm dạ dày cấp tính thường do dùng thuốc giảm đau như Aspirin và các
thuốc giảm đau chống viêm trong bệnh xương khớp. Ngoài thuốc còn do các loại
thực phẩm gây kích thích niêm mạc dạ dày như: rượu, càphê, ớt, tiêu… Thêm
nữa, các yếu tố tâm lý căng thẳng, xúc động mạnh, lo âu… cũng làm thần kinh
kích thích, dẫn tới tiết nhiều axít.
Trọng tâm của dinh
dưỡng trong điều trị viêm, loét dạ dày là dùng những thức ăn giảm tiết dịch vị,
giảm tác dụng của axít tiết lên niêm mạc dạ dày. Chất ngọt, chất béo là những
chất ít gây tiết dịch vị. Dùng những thức ăn có tính bọc niêm mạc dạ dày, thấm
dịch vị như gạo nếp, bột sắn, bánh mì, bánh quy, sữa, lòng trắng trứng. Dùng
thức ăn mềm, ít có tác dụng cơ giới. Không để đói, không ăn quá no. Cần ăn
nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa cách nhau từ 2 – 3 giờ. Khi chế biến thức ăn cần
nghiền, xay, băm nhỏ, nấu nhừ, tăng cường luộc, hấp và hạn chế chiên, xào.
dưỡng trong điều trị viêm, loét dạ dày là dùng những thức ăn giảm tiết dịch vị,
giảm tác dụng của axít tiết lên niêm mạc dạ dày. Chất ngọt, chất béo là những
chất ít gây tiết dịch vị. Dùng những thức ăn có tính bọc niêm mạc dạ dày, thấm
dịch vị như gạo nếp, bột sắn, bánh mì, bánh quy, sữa, lòng trắng trứng. Dùng
thức ăn mềm, ít có tác dụng cơ giới. Không để đói, không ăn quá no. Cần ăn
nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa cách nhau từ 2 – 3 giờ. Khi chế biến thức ăn cần
nghiền, xay, băm nhỏ, nấu nhừ, tăng cường luộc, hấp và hạn chế chiên, xào.
Thực phẩm nên ăn:
cháo, cơm nát, bánh mì, bánh quy, cơm nếp, bánh chưng, khoai tây, khoai sọ
(luộc chín hoặc hầm nhừ dưới dạng xúp); thịt cá nghiền nát, hấp hoặc om; sữa bò
hộp, sữa bò tươi, sữa bột, bơ, pho mát; đường, bánh, mứt, mật ong, kem, thạch,
chè, nước lọc, nước khoáng…
cháo, cơm nát, bánh mì, bánh quy, cơm nếp, bánh chưng, khoai tây, khoai sọ
(luộc chín hoặc hầm nhừ dưới dạng xúp); thịt cá nghiền nát, hấp hoặc om; sữa bò
hộp, sữa bò tươi, sữa bột, bơ, pho mát; đường, bánh, mứt, mật ong, kem, thạch,
chè, nước lọc, nước khoáng…
Thực phẩm nên kiêng:
các loại thực phẩm có độ axít cao; các loại quả chua (như chanh, cam, bưởi), cà
muối, giấm, mẻ, tương ớt…; các loại thực phẩm tạo hơi trong dạ dày (các loại
đậu đỗ, các loại dưa cà muối, hành…); các loại thực phẩm làm hư hại niêm mạc
dạ dày (rượu, bia, ớt, tỏi, càphê, trà…); các loại thức ăn tăng tiết axít như
các loại nước xốt thịt, cá đậm đặc… Ngoài ra cũng không nên ăn các loại hoa
quả (chuối tiêu, đu đủ, táo…) và các loại thức ăn chế biến sẵn (giăm bông,
lạp xưởng, xúc xích…); không ăn sữa chua, không uống các loại nước ngọt có
gas.
các loại thực phẩm có độ axít cao; các loại quả chua (như chanh, cam, bưởi), cà
muối, giấm, mẻ, tương ớt…; các loại thực phẩm tạo hơi trong dạ dày (các loại
đậu đỗ, các loại dưa cà muối, hành…); các loại thực phẩm làm hư hại niêm mạc
dạ dày (rượu, bia, ớt, tỏi, càphê, trà…); các loại thức ăn tăng tiết axít như
các loại nước xốt thịt, cá đậm đặc… Ngoài ra cũng không nên ăn các loại hoa
quả (chuối tiêu, đu đủ, táo…) và các loại thức ăn chế biến sẵn (giăm bông,
lạp xưởng, xúc xích…); không ăn sữa chua, không uống các loại nước ngọt có
gas.
Trường hợp viêm dạ dày
cấp tính cần có thời gian cho dạ dày lành vết thương. Vì vậy có thể nhịn ăn
trong vòng 24 – 48 giờ vì thức ăn vào dạ dày sẽ làm kích thích tiết axít càng
làm loét vết thương. Chỉ nên uống nước khoáng với số lượng vừa phải để khỏi
khát và mất nước. Sau thời gian nhịn ăn nên ăn xúp nấu với rau, thịt nghiền;
uống sữa hoặc ăn kem với năng lượng từ 1.200 – 1.300kcal. Mỗi lần ăn với số
lượng ít và ăn nhiều lần, cách nhau một giờ. Sau đó dần dần tăng số lượng cho
đến khi không còn triệu chứng đau bụng, đầy hơi, ợ hơi, ợ chua thì ăn uống gần
như bình thường. Nếu là viêm dạ dày mạn tính, người bệnh thường bị thiếu dinh
dưỡng do tiêu hoá hấp thu kém, không hấp thu được các loại vitamin cần thiết,
đặc biệt là vitamin B12 và sắt, chất đạm, dẫn tới thiếu máu. Chế độ ăn khi đó
cần cung cấp đầy đủ năng lượng và chất đạm, đặc biệt cần bổ sung thêm các loại
vitamin và muối khoáng như: axít folic, vitamin A, D, K, canxi, sắt, kẽm,
magiê.
cấp tính cần có thời gian cho dạ dày lành vết thương. Vì vậy có thể nhịn ăn
trong vòng 24 – 48 giờ vì thức ăn vào dạ dày sẽ làm kích thích tiết axít càng
làm loét vết thương. Chỉ nên uống nước khoáng với số lượng vừa phải để khỏi
khát và mất nước. Sau thời gian nhịn ăn nên ăn xúp nấu với rau, thịt nghiền;
uống sữa hoặc ăn kem với năng lượng từ 1.200 – 1.300kcal. Mỗi lần ăn với số
lượng ít và ăn nhiều lần, cách nhau một giờ. Sau đó dần dần tăng số lượng cho
đến khi không còn triệu chứng đau bụng, đầy hơi, ợ hơi, ợ chua thì ăn uống gần
như bình thường. Nếu là viêm dạ dày mạn tính, người bệnh thường bị thiếu dinh
dưỡng do tiêu hoá hấp thu kém, không hấp thu được các loại vitamin cần thiết,
đặc biệt là vitamin B12 và sắt, chất đạm, dẫn tới thiếu máu. Chế độ ăn khi đó
cần cung cấp đầy đủ năng lượng và chất đạm, đặc biệt cần bổ sung thêm các loại
vitamin và muối khoáng như: axít folic, vitamin A, D, K, canxi, sắt, kẽm,
magiê.
Tuỳ giai đoạn đau,
cách ăn riêng
cách ăn riêng
Giai đoạn 1: Bắt đầu điều trị cho người loét dạ dày,
chỉ nên ăn sữa, cứ 1 – 2 giờ uống sữa một lần, mỗi lần khoảng 1/3 – 1/2 ly
(khoảng 100ml). Tổng năng lượng chỉ cần 1.200kcal. Sau từ 2 – 3 ngày, nếu dạ
dày không thấy đau thì trộn thêm kem vào sữa để tăng năng lượng.
chỉ nên ăn sữa, cứ 1 – 2 giờ uống sữa một lần, mỗi lần khoảng 1/3 – 1/2 ly
(khoảng 100ml). Tổng năng lượng chỉ cần 1.200kcal. Sau từ 2 – 3 ngày, nếu dạ
dày không thấy đau thì trộn thêm kem vào sữa để tăng năng lượng.
Giai đoạn 2: Khi dạ dày hết đau thì ăn những đồ mềm
nhuyễn như cháo, xúp… mỗi lần 100ml sau đó tăng dần, nên ăn sáu bữa/ngày. Sau
đó ăn các loại thức ăn khác như: cơm nếp, bánh mì, bánh quy; thịt, cá nghiền
nát. Khi ăn nhai kỹ để thức ăn thấm nước bọt trước khi nuốt.
nhuyễn như cháo, xúp… mỗi lần 100ml sau đó tăng dần, nên ăn sáu bữa/ngày. Sau
đó ăn các loại thức ăn khác như: cơm nếp, bánh mì, bánh quy; thịt, cá nghiền
nát. Khi ăn nhai kỹ để thức ăn thấm nước bọt trước khi nuốt.
Giai đoạn 3: Vẫn tiếp tục ăn từ 5 – 6 bữa/ngày, ăn
thức ăn mềm, nấu chín nhừ cho đến khi cơn đau dứt hẳn.
thức ăn mềm, nấu chín nhừ cho đến khi cơn đau dứt hẳn.
Lời khuyên dành cho
người bị đau dạ dày
người bị đau dạ dày
TinMoi – Không nên
uống nước chanh, nước mơ, nước dứa vì chúng có tính kích thích dạ dày tiết dịch
axít, gây tổn hại niêm mạc dạ dày, làm vết thương khó lành.
uống nước chanh, nước mơ, nước dứa vì chúng có tính kích thích dạ dày tiết dịch
axít, gây tổn hại niêm mạc dạ dày, làm vết thương khó lành.
Điều trị tận gốc bệnh dạ dày đòi hỏi thời gian dài và lòng quyết tâm cao. Trong
đó, ăn uống có tác dụng rất quan trọng. Sau đây là một số lời khuyên cho người
bị đau dạ dày:
– Kiêng uống các đồ uống có vị chua: Không nên uống nước chanh, nước mơ, nước
dứa vì chúng có tính kích thích dạ dày tiết dịch axít, gây tổn hại niêm mạc dạ
dày, làm vết thương khó lành. Các loại đồ uống có cồn cũng làm tăng nồng độ
axít trong dạ dày khiến chỗ viêm loét nặng thêm. Uống nước có gas sẽ sinh khí
trong dạ dày, làm phình trướng nên dễ bục dạ dày nếu vết loét nặng.
(Ảnh minh họa)
– Hết sức chú ý việc
ăn: Không nên ăn quá no, khi ăn nên nhai kỹ, nuốt chậm, vì khi nhai sẽ tăng sự
bài tiết của nước bọt, có tác dụng làm giảm và bão hoà axít trong dạ dày. Nên
ăn các loại thức ăn mềm, dễ tiêu hoá như cháo, mỳ, cơm nhão. Bổ sung chất
protit với một lượng thích hợp có tác dụng làm giảm bớt và bão hòa axít như:
Sữa bò, trứng gà, thịt nạc, tôm, cá, các loại thức ăn làm bằng đỗ.
ăn: Không nên ăn quá no, khi ăn nên nhai kỹ, nuốt chậm, vì khi nhai sẽ tăng sự
bài tiết của nước bọt, có tác dụng làm giảm và bão hoà axít trong dạ dày. Nên
ăn các loại thức ăn mềm, dễ tiêu hoá như cháo, mỳ, cơm nhão. Bổ sung chất
protit với một lượng thích hợp có tác dụng làm giảm bớt và bão hòa axít như:
Sữa bò, trứng gà, thịt nạc, tôm, cá, các loại thức ăn làm bằng đỗ.
Ăn các loại rau tươi,
hoa quả sẽ cung cấp lượng Vitamin A, B, C có tác dụng làm lành chỗ loét. Không
nên ăn các loại thức ăn cứng và nhiều xơ; như: Quả khô, rau cần, hẹ, rau dưa,
măng… Không nên ăn những thứ có chất hoá học kích thích niêm mạc dạ dày như
thức ăn cay, thức ăn dễ sản sinh vị chua và hơi như khoai lang, khoai tây, bánh
kẹo, đường, giấm, hành, gừng, hành tây…
hoa quả sẽ cung cấp lượng Vitamin A, B, C có tác dụng làm lành chỗ loét. Không
nên ăn các loại thức ăn cứng và nhiều xơ; như: Quả khô, rau cần, hẹ, rau dưa,
măng… Không nên ăn những thứ có chất hoá học kích thích niêm mạc dạ dày như
thức ăn cay, thức ăn dễ sản sinh vị chua và hơi như khoai lang, khoai tây, bánh
kẹo, đường, giấm, hành, gừng, hành tây…
– Nên ăn những thức ăn
hấp, ninh: Không nên dùng những thức ăn rán, chiên, muối, trộn nộm vì chúng khó
tiêu hóa, đọng lại trong dạ dày lâu, tăng thêm gánh nặng cho dạ dày. Không nên
ăn những thức ăn sống, lạnh, mất vệ sinh, thức ăn đã biến chất.
hấp, ninh: Không nên dùng những thức ăn rán, chiên, muối, trộn nộm vì chúng khó
tiêu hóa, đọng lại trong dạ dày lâu, tăng thêm gánh nặng cho dạ dày. Không nên
ăn những thức ăn sống, lạnh, mất vệ sinh, thức ăn đã biến chất.
– Giữ tinh thần luôn
vui vẻ: Không nên quá mệt mỏi và căng thẳng, không nên hút thuốc lá, hạn chế
dùng thuốc giảm đau. Người bệnh trên 45 tuổi cần lưu ý kiểm soát ung thư dạ
dày.
vui vẻ: Không nên quá mệt mỏi và căng thẳng, không nên hút thuốc lá, hạn chế
dùng thuốc giảm đau. Người bệnh trên 45 tuổi cần lưu ý kiểm soát ung thư dạ
dày.
Theo GĐ&XH
Một số món ăn cho người bị viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày, tá
tràng là bệnh đường tiêu hóa mạn tính, thường gặp ở nam giới trung niên nhiều
hơn phái nữ. Dưới đây là những món ăn thích hợp với người bệnh.
tràng là bệnh đường tiêu hóa mạn tính, thường gặp ở nam giới trung niên nhiều
hơn phái nữ. Dưới đây là những món ăn thích hợp với người bệnh.